Շառլ Ֆուրիե

Շառլ Ֆուրիե; ֆր.՝ Charles Fourier
Ծնվել է	ապրիլի 7, 1772[…] Բեզանսոն
Մահացել է	հոկտեմբերի 10, 1837[…] (65 տարեկան) Փարիզ, Ֆրանսիա
Գերեզման	Մոնմարտր գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Ուղղություն	ուտոպիական սոցիալիզմ
Մասնագիտություն	տնտեսագետ, սոցիոլոգ, փիլիսոփա և գրող
Գործունեության ոլորտ	Fourierism?
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն
Ազդվել է	Նիկոլա Ռետիֆ դը լա Բրետոնն
	Ներշնչվել է
	Ստորագրություն;
	Charles Fourier Վիքիպահեստում

Ֆրանսուա Մարի Շառլ Ֆուրիե (ֆր.՝ François Marie Charles Fourier ապրիլի 7, 1772(1772-04-07)^[1]^[2]^[3]^[…], Բեզանսոն - հոկտեմբերի 10, 1837(1837-10-10)^[2]^[3]^[4]^[…], Փարիզ, Ֆրանսիա), ֆրանսիացի ուտոպիստ սոցիալիստ։

Կենսագրություն և աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է վաճառականի ընտանիքում։ Համարյա ողջ կյանքի ընթացքում ծառայել է առևտրական տներում։ Ֆուրիեի աշխարհայացքում արտացոլվել է Ֆրանսիական մեծ հեղափոխության արդյունքներից նրա խոր հիասթափությունը։ Իր պատմական և սոցիալական հայացքներն առաջին անգամ շարադրել է «Համաշխարհային ներդաշնակություն» հոդվածում (1803), «Առևտրական շառլատանության մասին» անանուն գրքույկում (1807) և «Չորս շարժումների և համընդհանուր ճակատագրի տեսություն» գրքում (1808)։

Հայացքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա ապագա հասարակության կազմակերպման պլանը մշակել է «Տրակտատ տնայնագործական-հողագործական ասոցիացիայի մասին» (հ. 1—2, 1822) և «Նոր տնտեսական սոցիետար աշխարհ» (1829) երկերում։ Շառլ Ֆուրիեն ելնում էր ֆրանսիական մատերիալիզմից, մերժհւմ իդեալիզմը, ագնոստիցիզմը և մետաֆիզիկան, տիրապետում էր դիալեկտիկային։ Սակայն նրա հայացքները մանրբուրժուականության կնիք էին կրում, դուրս չէին գալիս պատմության իդեալիստական ըմբռնման շրջանակներից։ Նոր հասարակության կառուցման տեսական հիմնավորումը Ֆուրիեն զուգակցել է կապիտալիստական հարաբերությունների, շահագործման և անարդարությունների քննադատությամբ՝ դրանով իսկ հակադրվելով Լուսավորականության սոցիալական փիլիսոփայությանը և տնտեսագիտական ուսմունքներին։

Ըստ Ֆուրիեի, հասարակությունը հաջորդաբար անցնում է եդեմականության («դրախտային նախնադար), վայրենության, բարբարոսության և քաղաքակրթության (կապիտալիզմ) շրջանները. քաղաքակրթությանը պատմակական անհրաժեշտությամբ փոխարինելու պետք է գա բարձրագույն հասարակարգը, ներդաշնակության հասարակարգը։ Ֆուրիեն աշխատավորության շահերից ելնելով, առաջադրել էր ապագա «ներդաշնակ աշխարհ» ստեղծելու խնդիրը։ Այդ հասարակության առաջին բջիջը «փաղանգն» է, որը պետք է ապահովեր գյուղատնտեսական արդյունաբերական աշխատանքի միացումը, բարձրացներ աշխատանքի արտադրողականությունը, հասարակության բոլոր անդամների համար ստեղծեր նյութական բարիքների առատություն և համակողմանի զարգացման հնարավորություն, վերացներ քաղաքի և գյուղի հակադրությունը։

Շառլ Ֆուրիեի ուսմունքը զգալի ազդեցություն է գործել Եվրոպայի և Ամերիկայի մի շարք երկրների սոցիալիստական և փիլիսոփայական մտքի վրա։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

CEuevres completes, v. 1—6, P., 1841— 1870
CEuvres completes, v. 1—12, P., 1966— 1968 Избр. соч., т. 1-4, М.-Л., 1951-54

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Бебель А., Шарль Фурье, его жизнь и учение, пер. с нем., М., 1923
Иоаннисян А. Р. Шарль Фурье, М., 1958
Зильберфарб И. И., Социальная философия Шарля Фурье и её место в истории социалистической мысли первой половины XIX в., М., 1969
Armand F., Fourier, v. 1—2, P., 1937

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Vegetti Catalog of Fantastic Literature (իտալ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 GeneaStar
↑ Find A Grave — 1996.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շառլ Ֆուրիե» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

[_f41384d317e46b2f-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_baa55edf79396b5f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_9e1bec2496901a14-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Vegetti Catalog of Fantastic Literature (իտալ.)

[_9888ce375abcb41c-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 GeneaStar

[_eed93c635c0c70fd-5] Find A Grave — 1996.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]